Jongeren in het praktijkonderwijs kunnen gemakkelijk in problemen en ruzies terechtkomen waarbij sociale media een rol spelen. Denk aan een zonder toestemming verspreide foto op sociale media of een ruzie door het niet beantwoorden van een WhatsApp-bericht. Hoe kun je deze leerlingen bewustmaken van de risico’s van mediagebruik? Hoe leer je ze om (sociale) media op een functionele en positieve manier te gebruiken? Om jongeren te helpen bewuster met sociale media om te gaan heeft Podium Bureau voor Educatieve Communicatie samen met docenten twee 360 graden-video’s ontwikkeld. De video’s over appen en sexting zijn onderdeel van het project ‘Virtual Reality in lessen mediawijsheid voor kwetsbare jongeren’, waarin is onderzocht of Virtual Reality (VR) een geschikt middel is voor lessen over mediawijsheid in het praktijkonderwijs. Een gesprek met Claudia Dimitriadis die vanuit Podium betrokken is bij het project.

Hoe is het idee voor de ontwikkeling van twee 360 graden-video’s ontstaan en wie waren bij de ontwikkeling betrokken?

“Ieder mens is van nature geneigd te leren. Met die overtuiging als uitgangspunt is Podium al meer dan twintig jaar een grote speler in het communicatievak. Voor organisaties die jongeren willen bereiken, maken we bijvoorbeeld lesmateriaal waar docenten gemakkelijk mee aan de slag kunnen. We ontwikkelen graag innovatieve oplossingen voor het onderwijs. Nieuwe technieken en mediatechnologie spelen dan een belangrijke rol.

Leerlingen van het praktijkonderwijs zijn voor ons al jaren een relevante doelgroep. We weten dat er relatief weinig mediawijsheidlessen voor hen zijn, terwijl gezond mediagebruik juist een uitdaging is voor deze kwetsbare jongeren. We zagen direct een kans omdat leerlingen van het praktijkonderwijs bij uitstek gebaat zijn bij ervaringsgericht leren. Toen de Stimuleringsregeling van Mediawijzer.net voor het mediawijzer maken van kwetsbare jongeren langs kwam, gingen we meteen aan de slag met een plan.

Voor het ontwikkelen van de 360 graden-video’s hebben we samengewerkt met een aantal docenten in het praktijkonderwijs. Zij konden ons goed vertellen welke mediagerelateerde problemen leerlingen hebben. Die samenwerking ging goed en was essentieel, omdat zij dichtbij de leerlingen staan. ”

Wat zijn de mogelijkheden van het gebruik van 360 graden-video’s en Virtual Reality? Waarom hebben jullie voor deze techniek gekozen?

“360 graden-video’s bieden een immersive ervaring. Gebruikers worden door de bril met koptelefoon minder afgeleid door prikkels uit de omgeving. Je kunt helemaal om je heen kijken en wordt hierdoor zelf onderdeel van het verhaal. Het bijkomend voordeel hiervan is dat de informatie dan beter blijft hangen.”

Hoe ziet een les met de video’s eruit en wat willen jullie met deze lessen bereiken?

“Tijdens de les krijgen de leerlingen, nadat ze gestart zijn met een kennisquiz om voorkennis te activeren, allemaal individueel een Samsung Gear VR. Met de koptelefoon op bekijken ze twee 360 graden-video’s van circa twee minuten per video. In de ene video wordt een meisje boos op haar vriendin omdat ze niet meer terug appt, terwijl haar vriendin daar weinig aan kan doen: ze moet haar telefoon wegleggen van haar ouders. In de andere video wordt een naaktfoto verspreid en is het lastig te zeggen wiens schuld dat nou precies is.

Na afloop van het bekijken van de video’s beantwoorden de leerlingen vragen over wat ze hebben gezien en wat ze vinden van de keuzes die de hoofdpersonen in de video’s maken. Wanneer alle leerlingen deze opdrachten hebben gemaakt, worden de antwoorden klassikaal besproken. Er ontstaat dan een levendige discussie tussen de leerlingen die elkaar vertellen wat je wel en niet moet doen. Leerlingen vinden de les erg leuk en kunnen de inhoud van de video’s goed reproduceren.

 Het doel van deze lessen is, naast het bevorderen van mediawijsheid onder kwetsbare jongeren, het onderzoeken van het gebruik van VR-toepassingen in het klaslokaal. Bovendien weten we nu hoe VR bijdraagt aan het begrijpelijk maken van een onderwerp zoals mediawijsheid voor kwetsbare jongeren. Met VR kun je deze doelgroep bijvoorbeeld heel duidelijk laten ervaren dat er meer kanten aan een verhaal zitten.”

Welke uitdagingen zijn jullie tegen het lijf gelopen en waar staat het project nu?

“Ondanks de succesvolle pilotlessen is het een uitdaging om de logistiek rond de VR-brillen goed te regelen. Je moet immers een volle klas voorzien van VR-brillen met koptelefoon om gelijktijdig de 360 graden-video’s te kunnen bekijken. Dat moet je vooraf goed regelen.

VR helpt om op aantrekkelijke wijze onderwerpen levendig te maken. Hierdoor bereiken we leerlingen die doorgaans minder actief betrokken bij de les zijn. Meerdere praktijkscholen hebben enthousiaste belangstelling getoond voor onze lessen. We onderzoeken momenteel de mogelijkheden om het project landelijk beschikbaar te stellen voor praktijk- en vmbo-scholen. We gaan graag met netwerkpartners van Mediawijzer.net in gesprek die beschikken over VR-brillen en kunnen helpen om het aanbod op grotere schaal uit te rollen.

Tijdens het Kids- en jongerenmarketing congres op 11 juni delen we onze learnings met marketeers.”

Wat heeft het netwerk van Mediawijzer.net aan het project?

“Dankzij de pilotles hebben we geleerd dat deze aanpak goed werkt voor kwetsbare jongeren. In het onderzoek dat naar de pilot is gedaan door een onafhankelijk onderzoeksbureau (Innofun) komen de volgende punten naar voren:

• Met 360 graden-video’s raken leerlingen minder snel afgeleid door hun omgeving.
• Leerlingen hebben op deze manier het gevoel dat ze zelf onderdeel zijn van het verhaal, waardoor ze de informatie beter kunnen verwerken en navertellen.
• Uit de lessen blijkt dat leerlingen zich in deze immersive ervaring beter kunnen verplaatsen in verschillende perspectieven. Het empathisch vermogen wordt hiermee gestimuleerd.”

Meer weten over de opzet en de uitkomsten van het onderzoek? Stuur dan een mail naar Frederiek de Vries Robbé (zie hieronder haar e-mail).

Waar kan het netwerk van Mediawijzer.net jullie bij helpen?

“We zien een toekomst voor ons waarin het normaal is dat leerervaringen worden verrijkt met VR/360 graden-video’s. We zijn nieuwsgierig naar organisaties die deze visie met ons delen. Organisaties kunnen contact met ons opnemen door een reactie achter te laten of door een mail te sturen naar Frederiek de Vries Robbé, [email protected].”