In 2008, precies tien jaar geleden, werd Mediawijzer.net opgericht op initiatief van de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Jeugd en Gezin. Het doel van Mediawijzer.net was en is om alle kinderen en jongeren in Nederland in staat te stellen mediawijs te leven. Tien jaar later kunnen we met trots zeggen dat Mediawijzer.net is uitgegroeid tot een groot netwerk met meer dan 1200 organisaties die samen een missie delen die relevanter is dan ooit: élk kind in Nederland mediawijs.

In de tien jaar dat Mediawijzer.net bestaat is het medialandschap ingrijpend veranderd. Media bepalen steeds vaker hoe we met elkaar omgaan en in welke richting onze maatschappij zich ontwikkelt. Ons hele leven speelt zich inmiddels af via media: van het vinden van een baan tot het zoeken van een partner, van het doen van de dagelijkse boodschappen tot de aanschaf van luxe goederen. Het is tegenwoordig de normaalste zaak van de wereld hier online media bij te gebruiken. Maar ook minder prettige zaken als pesten, diefstal, discriminatie en terrorisme spelen zich inmiddels online af. Uitdagingen te over dus voor Mediawijzer.net om de jongste generaties wegwijs te maken in deze gemedialiseerde wereld. Het blijft hard nodig: een mediawijze samenleving vormt immers de basis voor een goed functionerend democratisch bestel.

Het jubileumjaar van Mediawijzer.net biedt een mooie gelegenheid om stil te staan bij wat we de afgelopen jaren met elkaar hebben bereikt. Denk daarbij aan het enorme succes van de MediaMasters Game waarbij jaarlijks een derde van alle kinderen in groep 7 en 8 wordt bereikt. Of aan de meer dan vijftig projecten die door netwerkpartners met een bijdrage uit de jaarlijkse stimuleringsregelingen zijn gerealiseerd. Vergeet ook niet de vernieuwende onderzoeken naar hoe kinderen en jongeren met media omgaan. En er doen steeds meer netwerkpartners mee aan de jaarlijkse Week van de Mediawijsheid. In 2017 waren dat er meer dan 140. Waar we zeker ook trots op kunnen zijn, is hoe we er met elkaar voor hebben gezorgd dat mediawijsheid als onderdeel van digitale geletterdheid opgenomen gaat worden in het nieuwe onderwijs curriculum.

Aanpak

Om als netwerk ons doel te bereiken – het mediawijzer maken van de jeugd, hun leraren en hun ouders – werken we langs twee sporen. Langs het ene spoor richten we ons op het direct vergroten van mediawijsheid bij de doelgroepen. We voeren campagne en brengen het aanbod van netwerkpartners onder de aandacht. Langs het andere spoor werken we aan het verankeren van mediawijsheid in het onderwijs en de opvoeding. We ontwikkelen daartoe modellen zoals het Mediawijsheid Competentiemodel en de MediaDiamant en we agenderen problemen bij politiek en beleidsmakers. Denk daarbij aan het Internet of Toys of de AVG.

Door voortdurend met elkaar over mediawijsheid in gesprek te gaan, ontwikkelen we binnen het netwerk vele inzichten en oplossingen voor mediawijsheid. Deze netwerkaanpak en vooral het grote aantal netwerkpartners dat hieraan bijdraagt is uniek. Mediawijzer.net wordt daarom in het buitenland vaak als voorbeeld aangehaald van een geslaagde bottom up aanpak. We kunnen met recht trots zijn op wat we het afgelopen decennium hebben neergezet. Hieronder een aantal van de hoogtepunten.

MNX 2016

MediaMasters Game

Sinds de lancering in 2011 doen elk jaar meer basisschoolleerlingen mee aan de MediaMasters Game en beleven zij een week vol spannende missies en opdrachten. MediaMasters laat leerlingen kennis maken met mediawijsheid, brengt het gesprek in de klas en met ouders op gang en laat zien welk mooi aanbod er is bij de netwerkpartners.

Bij de laatste editie van de Game vorig jaar november deden maar liefst 165.000 leerlingen uit groep 7 en 8 mee om de titel te winnen van ‘Meest mediawijze klas van Nederland’. De MediaMasters Game – en de Club die er sinds een aantal jaar aan verbonden is – heeft daarmee een enorm bereik en grote impact. Leuk om te weten: in 2015 ontving de Game de Internationale ‘Evens Price  for Media and education’. En: MediaMasters is door onze Vlaamse buren overgenomen en bewerkt tot het mediawijsheidspel ‘De Schaal van M’.

MediaMasters Game

Stimuleringsregeling

In de tien jaar dat Mediawijzer.net bestaat, zijn meer dan vijftig projecten gerealiseerd met een bijdrage uit de jaarlijkse stimuleringsregeling. De regeling is elk jaar gericht op het aanpakken van een bepaald hiaat of uitdaging op gebied van mediawijsheid. Om een idee te geven van de problemen die met de regeling zijn aangepakt: In 2013 stond de ontwikkeling van laagdrempelige leermiddelenbanken in het basisonderwijs centraal. In 2016 werd het netwerk opgeroepen projecten in te dienen gericht op kwetsbare kinderen en jongeren. In 2017 werd de regeling ingezet om toepassingen van de MediaDiamant, het nieuwe model voor mediaopvoeding te stimuleren.

Bekijk hier een overzicht van de thema’s binnen de stimuleringsregeling.

Stimuleringsregeling

Onderzoek

Media zijn voortdurend in beweging en mediawijsheid dus ook. Mediawijzer.net doet elk jaar onderzoek naar de impact van media op het leven van kinderen tot 18 jaar – op school, thuis en in hun vrije tijd. Denk hierbij aan de reeks van ‘Iene Miene Media’-onderzoeken naar mediagebruik in gezinnen met jonge kinderen (0-6 jaar). En aan de twee onderzoeken onder de noemer ‘Vanzelf Mediawijs?’ naar hoe jongeren in hun vrije tijd met media leren omgaan en zo met elkaar de nodige mediawijze vaardigheden opdoen.

Deze onderzoeken leveren veel nieuwe inzichten op waar het netwerk mee verder kan. Zo bleek uit het ‘Iene Miene Media’-onderzoek van 2016 dat ongeveer de helft van de jonge ouders behoefte heeft aan een soort ‘Schijf van Vijf’ voor mediaopvoeding. Vervolgens is samen met een aantal netwerkpartners begin 2017 de MediaDiamant ontwikkeld.

Media Ukkie Land

Bijzondere samenwerkingen

In de loop der jaren zijn diverse bijzondere samenwerkingen tot stand gekomen. Van de inrichting van een mediawijsheid paviljoen bij Beeld en Geluid waar jaarlijks 220.000 bezoekers op af komen tot de samenwerkingen met Cinekid en CPNB rond de Kinder Media Awards en sinds 2017 onder de naam Cinekid Media Awards. Ook is met Vodafone het gratis magazine ‘Wijs’ [volg de link voor de 2019 editie van WIJS] gecreëerd waarin ouders kunnen lezen over digitaal opvoeden en zijn er speciale mediawijsheid edities van de Donald Duck en Suske en Wiske uitgebracht.

In 2015 is Mediawijzer.net een samenwerking aangegaan met het Safer Internet Centre in Nederland. Dit centrum wordt ondersteund door de Europese Commissie (Better Internet for Kids Programma, DG Connect) en de ministeries van Economische Zaken, Veiligheid & Justitie en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Verder is in 2017 ‘Samen Digiwijzer’ van start gegaan. Een tweejarig programma waarin naast Mediawijzer.net ook Codepact, Kennisnet en de Koninklijke Bibliotheek meedoen. De aangesloten netwerken bundelen hun krachten om het basisonderwijs te ondersteunen bij de invoering van digitale geletterdheid de komende jaren.

Cinekid Media Awards

Week van de Mediawijsheid

Met de jaarlijkse campagne Week van de Mediawijsheid is het thema mediawijsheid de afgelopen jaren stevig op de kaart gezet. Netwerkpartners en andere organisaties grijpen de campagneweek steeds vaker aan om activiteiten rond het campagnethema te organiseren en bijvoorbeeld een nieuwe dienst te lanceren. Tijdens de afgelopen Week van de Mediawijsheid werden meer dan 130 activiteiten door het hele land georganiseerd.

Een editie van de Week die veel teweeg bracht was de campagne ‘Recht op Mediawijsheid’ in 2014. Samen met kinderen en experts uit het netwerk werd een manifest opgesteld met daarin tien mediawijze kinderrechten die de jongste generaties nodig hebben  om zich optimaal en veilig te bewegen in onze mediasamenleving. Ook de campagne van 2016 met als thema ‘Feit, Fake of Filter: Hoe word jij beïnvloed?’ resulteerde in veel aandacht bij landelijke pers en politiek.

MediaMasters University

MyComment Festival

De kracht van het netwerk

Het mediawijsheid netwerk heeft de afgelopen jaren talloze kinderen, jongeren, ouders en leraren weten te bereiken. Met lesprogramma’s, cursussen, workshops, masterclasses, debatten, seminars, blogs, boeken en onderzoek. Door binnen Mediawijzer.net samen te werken en voort te bouwen op elkaars inzichten, is een enorm reservoir aan kennis en expertise opgebouwd waaruit elke netwerkpartner kan putten. En we hebben dat meer dan ooit nodig want het onderwerp mediawijsheid blijft voortdurend in beweging. We gaande komende jaren nog vele expertsessies, blogartikelen en netwerkbijeenkomsten organiseren om samen de kracht van het netwerk te benutten bij het mediawijzer maken van de jeugd.

MNX 2017 – Foto: Jorrit Lousberg

Vooruitblik

2018 is ook het jaar waarin we vooruitkijken en nieuwe ambities formuleren voor mediawijsheid in Nederland. Een grote wens is om de doelgroep voor mediawijsheid te verbreden van 0-18 jaar naar 0-100 jaar. Mediawijsheid wordt immers ook voor volwassenen doelgroepen van steeds groter belang.

Feestjes!

We gaan door het jaar heen op verschillende (online) momenten met elkaar vieren dat we tien jaar bestaan. We starten op de officiële verjaardag van het netwerk op 15 mei tijdens de feestelijke MNX bij Beeld en Geluid in Hilversum. En we eindigen met een bruisend slot op de eindejaarsbijeenkomst op 11 december. Zet om deze data dus alvast een grote cirkel in je agenda.

Als je meer wilt weten over wat er in het jubileumjaar allemaal gaat gebeuren, hou dan vooral de website en nieuwsbrieven in de gaten.

Graag horen we ook jouw ideeën over het feestjaar 2018 – aarzel niet en stuur ze naar [email protected].

Hoera! Mediawijzer.net bestaat 10 jaar!