De digitalisering en de opkomst van sociale media zijn van grote impact op onze samenleving. Media zijn blijvend in beweging en nemen een steeds centralere rol in ons leven in. Om maximaal gebruik te kunnen maken van de mogelijkheden die de media bieden, is het belangrijk dat we beschikken over bepaalde competenties die ons mediawijs maken. Op het gebied van mediawijsheid in het onderwijs zijn in het nieuwe jaar mooie stappen gezet: vorige maand bracht het Platform Onderwijs 2032 een eindadvies uit waar mediawijsheid een rol speelt. En Kennisnet en SLO ontwikkelden een nieuw model voor 21ste eeuwse vaardigheden.

Nieuw model 21ste eeuwse vaardigheden

SLO en Kennisnet hebben een nieuw model voor de 21ste eeuwse vaardigheden bekend gemaakt. Het sluit nauw aan bij het eindadvies van Platform Onderwijs 2032 en vormt een belangrijke bouwsteen voor ons toekomstige onderwijs. Op basis van het model zullen in 2016 kerndoelen en leerlijnen worden ontwikkeld, ook voor mediawijsheid. Mediawijsheid krijgt daarmee eindelijk de vaste plek in de kern van het Nederlandse onderwijs die het verdient. Ik vind dat geweldig! We streven hier al naar vanaf de oprichting van Mediawijzer.net, het leek lang onbereikbaar maar nu gaat het dan toch echt gebeuren.

Consultatie via Mediawijzer.net

In een eerdere versie van het model was mediawijsheid nog ondergebracht bij ‘digitale geletterdheid’. Na een uitgebreide consultatieronde heeft SLO besloten om digitale geletterdheid op te splitsen in vier afzonderlijke vaardigheden waar mediawijsheid er een van is. Het netwerk van Mediawijzer.net heeft een belangrijke rol gespeeld in de consultatie: meegedaan aan expertsessies, les-en leermaterialen aangeleverd, teksten gereviewed en de relatie uitgewerkt met het Mediawijsheid Competentiemodel.

Apart vak of geïntegreerd?

De discussie of mediawijsheid nu als los vak of als onderdeel van andere vakken/projecten aan bod moet komen vind ik erg boeiend maar ook lastig. Er is zo weinig onderzoeksmateriaal om op te bouwen: we weten gewoonweg nog niet welke aanpak het beste werkt in de praktijk. Scholen staan voor een enorme transitie en zullen nu zelf, op basis van eigen visie en doelstellingen, moeten afwegen hoe zij het nieuwe onderwijs en daarbij mediawijsheid in hun school gaan doorvoeren.

Nullen en enen

Wat ik zelf erg fijn vind in het nieuwe 21ste eeuwse vaardigheden model is dat mediawijsheid niet volledig ingekapseld wordt door het ‘digitale’. Het staat nu in tussen de vaardigheden Communicatie en ICT-basisvaardigheden, en dat biedt naar mijn idee ruimte om mediawijsheid ook breder te bekijken. Media laten zich niet beperken tot nullen en enen, en mediawijsheid dus ook niet.

Weer een nieuw model

Tja, sommigen van jullie zullen dit verzuchten. Maar een nieuw model geeft ook weer nieuwe inzichten en handvatten. En het is een noodzakelijke stap naar de gehele hervorming van het onderwijs en dat beperkt zich niet tot mediawijsheid. De definitie van mediawijsheid van SLO blijft bovendien heel dicht bij die van het Mediawijsheid Competentiemodel. Daardoor hoeven bestaande materialen en  indelingen vrijwel niet te worden aangepast.

Er zullen trouwens nog veel meer modellen komen, zie het als interessante hersengymnastiek. Mediawijs.be is bijvoorbeeld bezig met een zeer interessant model dat veel nieuwe inzichten biedt. We denken daarin mee en houden jullie op de hoogte.

Hoe verder?

De basis ligt er, 2016 wordt het jaar waarin de 11 vaardigheden inclusief mediawijsheid verder worden uitgewerkt richting kerndoelen en leerlijnen. We gaan een spannende tijd tegemoet en houden jullie graag betrokken.

» Lees ook het interview met Mary Berkhout op Kennisnet over mediawijsheid als competentie binnen het nieuwe model van de 21e eeuwse vaardigheden